Zakynthos is het eiland van music, theater en de dichtkunst.
Zakynthos bracht de twee grootste 19 eeuwse Griekse dichters voort. Het centrale plein in Zakynthos-stad is vernoemd naar de Nationale dichter en schrijver van het Griekse volkslied “Dionysios Solomos“. Naast dit Dionysios Solomos plein kunt u ook de beroemde dichtregel “Voor vrijheid zijn dapperheid en deugd vereist“ vinden van de andere dichter Andreas Kalvos. Tevens groeide Nikolaos Ugo Foskolos (later de nationale dichter van Italie) hier op.
Dionysius Solomos schreef zijn Hymne aan de vrijheid in 1821 te Lofos Strani (dit is naast Bochalli boven Zakynthos-stad). De inspiratie kwam door het verhaal van Messologi. In Messologi (west-Griekenland) zaten de dorpsbewoners voor maanden vast in een oud fort, omsingeld door de Turken en zonder toevoer van eten.
Ze hebben gevochten tot het bittere einde, maar uiteindelijk zijn ze met een Heroic Exodos (uittocht van de helden) ten aanval gegaan en als er niet een verklikker was geweest zou de slachting waarschijnlijk een andere wending hebben gekregen… Dit verhaal ging als een lopend vuurtje door heel Griekenland via het ondergrondse verzet ‘Filiki Eteria’ (genootschap van vrienden), waarvan een van de hoofdfiguren Kolokotronis vanuit Zakynthos werkte. Mede door de getoonde moed van de mensen uit Mesologi is de revolutie gestart in 1821. Dit gedicht van Dionysos Solomos werd later het volkslied voor Griekenland. Als we weten dat Griekenland pas in 1912 ‘herenigd’ werd, begrijpen we dat dit gedicht veel meer was; het gaf de mensenhoop.
Muziek
In de oudheid was er op Zakynthos een grote verering voor Apollo, de grootmeester en de beschermer van de muziekkunst. In die tijd construeerde de lokale musicus Pythagoras een instrument met 7 snaren, een nieuwe variant op de bestaande lier. Later werd hij samen met dit instrument geeerd op de muntstukken van Zakynthos. Door de 300 jaren overheersing van de Venetianen is het belcanto verweven met de volksmuziek van Zakynthos, wat de Kantades met zijn prachtig harmonisch geluid (harmonia in de Griekse mythologie was de ‘onwettige’ dochter van Aphrodite, godin van de liefde en Aris, de god van de oorlog) heeft opgeleverd en veel onder het balkon van een geliefde dame werd gezongen. De vele Kretenzers, die in 1669 vanwege bezetting van de Turken hun eiland moesten ontvluchten, hebben ook hun invloed laten versmelten. Dit leidde tot de arekia, een bluesachtig geluid, meestal solo gezongen.
Opera en Operette
De liefde voor de opera en operette was zeer groot op Zakynthos. Je kon geen grotere schande brengen tot je familie als je een toon vals zong. Vele grote produkties uit Venetie kwamen eerst naar het Foskolos theater (Foskolos was een tijdsgenoot van Dionysos Solomos, dichter, filosoof, humanist die Griekenland aanbad) voor hun try-out en als er genoeg applaus werd gegeven keerde het weer terug naar Venetie. Vandaar dat Zakynthos in die tijd tot het culturele centrum van het Hellenisme (Griekenland) behoorde en de titel Klein Venetie kreeg.
Theater
In de 16de eeuw werd het Omillies straattheater gecreeerd (Omillies komt van het werkwoord milau = ik spreek). Het was voornamelijk een manier om de frustratie, pijn en onderdrukking van het zware Venetiaanse juk te overleven. Met veel satire over de Venetiaanse machthebbers. De mannen droegen maskers en vertolkten ook de vrouwenrollen, wat natuurlijk hilarische situaties opleverde. Het duurde ongeveer 20 minuten en werd ook wel het theater van de popularis genoemd. De Venetianen hadden namelijk een systeem van 3 lagen voor de bevolking: de nobelies = de rijke Venetianen, die hun naam mochten schrijven in het ‘gouden boek’ Libro d’Ore, wat tijdens de Franse Revolutie in 1797 verbrand werd op het Agios Marcus plein in Zakynthos-stad. De tweede laag waren de cilivies = de doktoren, rechters, intellectuelen, meestal van Venetiaanse afkomst, en de derde laag waren de Popularis = het werkvolk.Het Omillies wordt ook nu nog veel opgevoerd met carnaval, de oogstfeesten van de druiven, olijven enz. en de ‘Panaghiria’. Dat zijn de heilige naamdagen voor de dorpen. Als een dorp bijv. een Maria-kerk heeft zal die naamdag op 15 augustus zijn, een echt volksfeest rondom de kerk!. Waar de locale fietura, een soort van hartig spekkoekje, en de pastelli, een reep die gemaakt wordt van sesamzaad en de locale tijm honing, verkocht worden. Dionysius Solomos haalde ook inspiratie en dichtkunst uit het Omillies (het Omillies bestaat uit een soort van opvolging van rijmen) en was de eerste dichter die durfde te schrijven in het Demotikie, de taal van het volk.
De Zakynthische dans
Wordt sterk beinvloed door de diepe wortels van de Zakyntische tradities en cultuur. Zo worden de Syrto, Stavroto, Levantiko, Amoiri en de eeuwenoude Galariotiko, oftewel “de Dans van Theseus“, vol trots gedanst op menig bruiloft, doopfeest of cultureel evenement.
De Zakynthos schilderkunst
De iconen van de vele kerken volgden de stijl van de beroemde Ionische school, wat een aparte combinatie was van Zakynthische schilderkunst, Byzantijnse kunst en de kenmerken van de Italiaanse renaissance. Een uitstekende vertegenwoordiger van zilver snijwerk is de zilveren kist waarin de relikwieen van Agios Dionysios, beschermheilige van Zakynthos, worden gehouden. Op het gebied van architectuur, zien we veel invloeden uit het westen, de Venetiaanse overheersing, het Franse Keizerrijk, de Italiaanse Renaissance, de Engels staat en het Byzantijnse tijdperk. Dit alles werd gegoten in de unieke architectonische stijl van het eiland. De legende vertelt dat er ooit een Akropolis is gebouwd, boven Zakynthos-stad, door “Zakynthos“, de zoon van Koning Dardanos, Later waren het de Venitianen die hier hun fort bouwde wat bescherming gaf tegen de turken en piraten. Vanaf het fort heeft u een betoverend uitzicht op Zakynthos-stad en de azuurblauwe Ionische zee. Hier vlakbij vinden we , het gebied Lofos Strani waar Nationale dichter, Dionysios Solomos, “Hymne voor de Vrijheid“ schreef, waarvan later 2 verzen werden gebruikt voor het Griekse volkslied. Het kerkje Agios Giorgios Filikon, hier legden beroemde gevechtstrijders als Kolokotronis en Nikitara, hun eed af voor de Filiki Eteria, een zeer belangrijk element in de Griekse revolutie van 1821. Het Amphitheater, waar de Zakynthische voorliefde voor Theater en Muziek door heen schijnt. Aangekomen in de stad kunt u vele historische kerken en musea’s bezichtigen.
Het Carnaval van Zakynthos
In de oudheid werden er ieder jaar volksfeesten gehouden, ter ere van de terugkerende lente, tezamen met de feesten van Dyonissos, de god van de wijn en de dronkenschap. Men organiseerde satire en spotfeesten; een feestgebeuren wat gepaard ging met redevoering. Er werd gedanst en gezongen in optochten, waar ook een soort van voorloper van de praalwagens aan meedeed. De slaaf en de koning stonden op een voet met elkaar en de waarheid mocht gezegd worden. Al deze feesten waren er om de goden te danken en te smeken voor een goede oogst. Veel later is het verweven met het christendom, carne-vale betekent letterlijk afscheid van het vlees.
Het carnaval van Zakynthos heeft een grote invloed uit de tijd van de Venetianen. De voorafgaande 3 weken voor de echte grote Zakynthos carnavalsdagen zijn vol met feesten voor groot en klein en heel Zakynthos-stad is versierd. De tweede donderdag wordt Tzikno-pemptie genoemd. Tzikno is de geur die afkomt van een big aan het spit en pemptie is donderdag. Tijdens Kathari Deftera (schone maandag nahet carnaval) gaat iedereen erop uit voor een picknick met het eten van de vastentijd: inktvis en verwanten als taramosalata (viskuitsalade), bonen, gezuurde groenten. Op deze dag wordt er ook een langwerpig brood met sesamzaad gebakken onder de naam Lagana. En als dessert wordt er galvas gegeten, een machtig koekje van sesamzaad. Het is een traditie dat de kinderen dan hun vliegers laten vliegen. Vooral Kerrie, in het zuidwesten van Zante, is dan zeer geliefd.
KIRA Sarakosti – Mevrouw Vastentijd
Sarakosti, is de oudste traditie van de vast periode van de Orthodoxe Kerk. Het werd opgericht in de 4e eeuw. Oorspronkelijk duurde het zes weken, maar later werd de zevende week toegevoegd. Het wordt zo genoemd omdat het precies veertig dagen is van Kathara Deftera – zeg maar as maandag naar het paasfeest is . De gewoonte van het vasten is zeer oud en heeft een gedachtengoed , aan het vasten dat Christus deed in de woestijn . Sarakosti , de 40 dagen, gaat langzaam voor degenen die vasten, vooral de laatste dagen. Omdat zij geen kalenders hadden, zoals wij dat vandaag hebben en om de doorgang van het vasten te meten, creëerde ze het volgende. Gebakken in brooddeeg of gemaakt van papier-karton, werd het poppetje met afbeelding van een non gemaakt, ze heeft zeven benen, een kruis op het hoofd en als in gebed gevouwen handen. Zij heeft geen mond, als teken dat zij tijdens de vasten niet kan eten. Elk been staat voor een week vasten, telkens op zondag wordt een van Kira’s sarakosti benen verwijderd, haar laatste been sneuvelt op de zaterdag voor Pasen en word in gedroogde vijg gelegt, omdat men dacht dat dit geluk zou geven.
De museums en musea in Zakynthos stad
Het Roma Museum
In het herenhuis, gebouwd in 1660, van de Roma familie, kan de bezoeker genieten van de collectie familieportretten, de dure schilderijen, oude antieke meubels, de uniformen, de zeldzame boekencollectie en de wapens van de gezinsleden.
Het Post-Byzantijnse museum
Is gelegen op het Dionysios Solomos plein. Het Museum bevat een grote collectie van iconen uit de Byzantijnse tijd, prachtige gesneden iconostases, muurschilderijen, sculpturale werken (tot de 19e eeuw) alsmede een model van de stad Zakynthos, in de periode 1930-1950.
Het Solomos Museum
Het Museum van Dionysios Solomos, Andreas Kalvos en andere eminente persoonlijkheden van Zakynthos is gevestigd in een neoclassicistisch gebouw op het San Marco plein. Natuurlijk is Zakynthos-stad bij uitstek geschikt om te winkelen en te tafelen in Griekse stijl. Op vele hoeken van de straat hoort u de kantades muziek die u op deze manier uitnodigen tot een Zakyntische lunch of diner.
